5 รากฐานสำคัญในการเลี้ยงดูเด็ก เติบโตผ่านการเล่นเพื่อพัฒนาการที่มีคุณภาพ

การเลี้ยงดูเด็กผ่านการเล่นด้วย 5 รากฐานสำคัญ : ความเหมือนกัน ความมั่นคง ความใส่ใจ ความรัก และความไว้วางใจ เสริมสร้างพัฒนาการฐานความผูกพันอย่างมีคุณภาพ

หากเปรียบเด็กคือ "ต้นไม้" การเล่นคือ "น้ำ" และผู้ใหญ่คือ "ผู้ดูแลราก" การพัฒนาเด็กให้เติบโตอย่างมั่นคงจึงไม่ใช่แค่เรื่องการเรียนรู้เชิงวิชาการเท่านั้น แต่เป็นการสร้างรากฐานภายในใจ ผ่านกิจกรรมง่าย ๆ อย่าง "การเล่น" และความสัมพันธ์ที่มั่นคงระหว่างเด็กกับผู้ใหญ่ โดยเฉพาะพ่อแม่หรือผู้ดูแลหลัก

รากที่ 1 : Sameness (ความเหมือนกัน)

⎯ การสร้างความเชื่อมโยงผ่านประสบการณ์ร่วม ความเหมือนกันไม่ได้หมายถึงการสั่งสอนแบบเดิม ๆ แต่คือการแสวงหาคำตอบไปด้วยกัน การทำกิจกรรมร่วมกันในชีวิตประจำวัน เช่น การเดินเล่น การนั่งเล่นบล็อกไม้ การกินข้าวพร้อมกัน การทำงานบ้านด้วยกัน หรือการเล่นกับสัตว์เลี้ยง

กิจกรรมเหล่านี้ทำให้เด็กรู้สึกว่าเขาเติบโตมาเป็นมนุษย์ที่มีใครสักคนที่เขาอยากจะเหมือนด้วย เป็นการสร้างแบบอย่างที่ดีผ่านการใช้ชีวิตร่วมกันอย่างธรรมชาติ

การเล่นเพื่อสร้างความเหมือนกัน

• เล่นเกมที่ต้องทำร่วมกัน
• ทำอาหารหรือขนมร่วมกัน
• เล่นกีฬาหรือออกกำลังกายด้วยกัน

รากที่ 2 : Belonging & Loyalty (ความเป็นเจ้าของและความมั่นคง)

⎯ พื้นฐานความมั่นใจ การไม่ต่อรองในความรัก การสร้างพื้นที่ให้เด็กได้เป็นตัวของตัวเอง เพื่อพัฒนาความมั่นคงในใจ ผู้ปกครองควรรักษาสัญญาและสร้างข้อตกลงร่วมกัน ให้เด็กมีพื้นที่และของใช้ส่วนตัว เช่น ชั้นวางของ มุมส่วนตัว แก้วน้ำ ช้อนส้อม ตุ๊กตาตัวโปรด

สิ่งสำคัญคือต้องไม่เอาความรักมาต่อรองกับเด็ก เช่น "ถ้าหนูดื้อ แม่ไม่รัก" เพราะความรักเป็นพื้นฐานที่เด็กต้องมั่นใจได้ว่าจะไม่เปลี่ยนแปลง

การเล่นเพื่อสร้างความมั่นคง

• สร้างกิจวัตร(ประจำวัน)การเล่นที่เด็กคุ้นเคย
• ให้เด็กมีของเล่น/ของใช้ส่วนตัวที่เขาดูแล
• เล่นเกมที่มีกฎเกณฑ์ชัดเจน

รากที่ 3 : Significant (ใส่ใจ ให้ความสำคัญ)

⎯ การทำอย่างมีความหมาย การให้ความสำคัญกับสิ่งที่เด็กทำ การรับรู้ว่าเขามีตัวตน การใส่ใจในอารมณ์เด็ก การอยู่ให้เขารับรู้ว่าเราใส่ใจอย่างแท้จริง ผู้ใหญ่ต้องวางมือถือลง สนใจเขาอย่างเต็มที่ การให้ความช่วยเหลือเมื่อเด็กต้องการ การให้เวลาคุณภาพและการอยู่ร่วมกับเขาจริง ๆ เด็กจะรับรู้ได้ว่าเราใส่ใจหรือไม่ และเขาจะเติบโตมาเหมือนที่ผู้ใหญ่ทำกับเขา

การเล่นเพื่อให้ความสำคัญ

• ฟังเด็กเล่าเรื่องเกี่ยวกับการเล่น
• ถามความคิดเห็นเกี่ยวกับเกมหรือกิจกรรม
• ชื่นชมความพยายามไม่ใช่แค่ผลลัพธ์

● รับชมรายการ Hook Learning : ผู้อำนวยการเล่น ใคร ๆ ก็เป็นได้

รากที่ 4 : Love (ความรัก)

⎯ ผ่อนคลายในความรักด้วยใจที่นุ่มนวล การสื่อสารด้วยภาษารัก 5 อย่าง

1. บริการหรือทำให้ - การช่วยทำไปด้วยกัน ด้วยใจนุ่มนวลที่อยากทำให้
2. คำพูดเชิงบวก - คำชื่นชม ขอบคุณ ขอโทษ การให้กำลังใจ
3. สัมผัสที่นุ่มนวล - สัมผัสที่มีความหมาย การกอด การลูบหลัง การนวด
4. การให้ของขวัญ - ไม่จำเป็นต้องมีราคาแพง แต่เป็นการให้ในโอกาสที่อยากให้
5. การใช้เวลาคุณภาพด้วยกัน - เด็กต้องการมีเวลาคุณภาพร่วมกับพ่อแม่

การเล่นเพื่อแสดงความรัก

• เล่นเกมที่มีการสัมผัส
• ร้องเพลงหรือเล่านิทานให้ฟัง
• ให้ของเล่นเป็นของขวัญในโอกาสต่าง ๆ

รากที่ 5 : Being Known (ความไว้วางใจ)

⎯ การสร้างพื้นที่ปลอดภัย การบ่มเพาะให้เด็กกล้าพูด กล้าเล่า เห็นเราเป็นที่ปรึกษา การสร้างพื้นที่ปลอดภัยที่ไม่ตัดสิน ความไว้วางใจไม่สามารถสร้างได้ในวันเดียว แต่ต้องหมั่นสะสมค่อย ๆ ทำผ่านการเล่นทุกวัน

การปล่อยให้เด็กได้ท้าทายตัวเอง เช่น การปีนป่ายของเล่น การใช้อุปกรณ์ต่าง ๆ ในครัว เด็กจะรู้สึกตื่นเต้นและเกิดความไว้วางใจ

การเล่นเพื่อสร้างความไว้วางใจ

• ให้เด็กได้เลือกเกมที่อยากเล่น
• เล่นเกมที่ท้าทายแต่ปลอดภัย
• ไม่ใช้การเล่นมาลงโทษหรือต่อรอง

การเลี้ยงดูเด็กผ่านการเล่นด้วย 5 รากฐานสำคัญนี้ไม่ได้เป็นเพียงแค่เทคนิคการเลี้ยงดู แต่เป็นการลงทุนระยะยาวในอนาคตของเด็ก เมื่อเด็กได้รับการบ่มเพาะรากฐานเหล่านี้อย่างสม่ำเสมอ พวกเขาจะเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณลักษณะที่ดี มีความมั่นใจ และสามารถสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่นได้

คุณพ่อคุณแม่จำไว้ว่า "การเปลี่ยนแปลงไม่เกิดขึ้นในวันเดียว" แต่ต้องอาศัยความอดทน ความรัก และความมุ่งมั่น การลงทุนเวลาในการเล่นกับลูกวันนี้ คือการสร้างอนาคตที่สดใสให้กับเขาในวันข้างหน้า

✱ ติดตามข่าวสารและกิจกรรม Thai PBS Kids ได้ทาง Website | Facebook | Youtube | LINE Official ✱